Nakładem Muzeum Pałacu w Wilanowie ukazała się książka Bartłomieja Czarskiego pt. Stemmaty w staropolskich książkach, czyli rzecz o poezji heraldycznej (Warszawa 2012, ss. 300).
Z noty wydawniczej:
Stemmaty były na tyle rozpowszechnione w drukach wydawanych od XVI do połowy XVIII wieku w Rzeczpospolitej Obojga Narodów, że należałoby mówić o nich jako o pewnym fenomenie staropolskiej kultury książkowej. Były to struktury słowno-obrazowe złożone z herbu i krótkiego wiersza, które pełniły funkcję panegiryczną i propagandową, poprzedzały zarówno mowy weselne czy pogrzebowe, jak i teksty polityczne. Zawarte w nich treści pochwalne kierowały uwagę na osobę bohatera utworu lub mecenasa oraz dowodziły wspaniałości opiewanego rodu. Wiersze na herby pisali niekiedy najlepsi twórcy, żeby wspomnieć Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Mikołaja Sępa Szarzyńskiego czy Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. Uważna lektura wybranych przez Bartłomieja Czarskiego stemmatów odsłania nam obraz świata szlacheckich wartości. Tłem jest panorama kultury sarmackiej, którą cechowała z jednej strony wielowyznaniowość i wielokulturowość, z drugiej jedność osiągana dzięki wspólnocie dziedzictwa antycznego i dzięki językowi komunikacji szlacheckiej, jakim do końca wieku XVIII pozostawała łacina.
Więcej informacji: strona księgarni Muzeum